Een van de lastigste dingen om te schrijven zijn emoties. Maar waarom zijn die zo lastig en waarom wordt het al snel zoetsappig, ongeloofwaardig of overdreven? Een emotie is een lichaamsreactie wat door een bepaalde situatie wordt getriggerd. Dat gebeurt in een fractie van een seconden, maar op papier heb je daar meerdere woorden voor nodig, zeker om het goed te beschrijven. Maar als de lezer afgeleid wordt op weg naar de emotie toe, dan is het moment voorbij. Gebruik je te veel woorden, dan is de kans groot dat je de lezer verliest, maar gebruik je er te weinig, dan komt de emotie niet voldoende over. Het schrijven van emoties zit hem in balans, herkenning en subtiliteit.
Hoe harder je schreeuwt, hoe minder het binnenkomt
Als je te hard probeert om een emotie over te brengen, dan komt het meestal alleen maar minder aan. Emotie zit juist in de subtiliteit. Als iemand in het echte leven bang wordt, dan zal diegene eerder stilvallen dan heel hard roepen hoe bang hij of zij wel niet is. Stel dat je iemand laat schrikken en diegene schokt niet kort met zijn lichaam en valt even stil, maar gaat met zijn armen in de lucht rondrennen en schreeuwt moord en brand. Denk je dan dat diegene is geschrokken of dat hij je al had gezien en jou in de maling neemt? Zo werkt dat ook in een boek. Strooien met bijvoeglijke naamwoorden en bijwoorden gaat je emotie niet geloofwaardig maken. De lezer zal eerder zijn wenkbrauwen fronsen.
In het echte leven voelen mensen zich kwetsbaar en zinspelen ze eerder op wat ze bedoelen in plaats van het rechtstreeks te zeggen. Als je een dramatische scène wilt creëren, is het beter om de zelfexpressie van je personage een beetje in te houden dan vol gas te geven. De scène wordt daar veel realistischer van.
Schrappen schrappen schrappen
Zelfs als je een emotionele scene hebt geschreven met in je achterhoofd deze punten, dan nog heb je waarschijnlijk te veel geschreven. Meer dan een echt persoon zou hebben gezegd. Lees het nog eens door en haal weg wat te veel is en doe het nog een keer. Laat het dan even een dag of paar dagen rusten en lees hem nog eens. Je zal zien, hoe minder je zegt, hoe meer je vertelt en hoe meer de emotie voor zichzelf spreekt.
Vermijd clichés
Bij veel emoties horen standaard menselijke reacties. Als iemand angstig is, dan kruipt diegene vaak ineen, wordt stil of begint te bibberen. Om dat kracht bij te zetten, kun je het beeldend maken en metaforen gebruiken. Als je hoofdpersonage iets naars te horen krijgt en de grond zakt onder zijn voeten weg, dan vertelt dat heel goed de emotie, maar toch komt het niet aan. De grond is namelijk al onder honderden voeten weggezakt. Clichés zijn voorspelbaar, waardoor ze de kracht verliezen. Als je een beschrijving gebruikt, wees dan origineel. Je hoeft het wiel niet volledig opnieuw uit te vinden. Als je het net in een ander jasje giet, is het al goed. Als je bijvoorbeeld: ‘De woorden kwamen binnen en zoog de wereld om me heen weg’, dan zeg je eigenlijk hetzelfde, maar het is toch wat minder cliché.
Rollenspel met jezelf
Om een emotie goed te kunnen beschrijven, is het belangrijk om je goed in de situatie en de persoon te verplaatsen. Bedenk goed hoe de persoon zou reageren en wat er gebeurt bij die emotie. Probeer eens de situatie na te spelen, maar echt naspelen. Als ik schrijf dan zit ik regelmatig op mijn stoel te bibberen of hou ik mijn handen voor mijn ogen, omdat ik iets fictiefs niet wil zien. Er wordt gescholden, gejuicht, gesprongen en boos om me heen geslagen, om zo de situatie levendig te krijgen en te zien hoe mijn lichaam reageert en welke specifieke handelingen ik doe die de emotie beschrijven.